طراحی آکوستیک
مهم‌ترین اصول طراحی آکوستیک
یکی از گام‌های اساسی برای ساخت سالن‌های کنفرانس، سینما، آمفی‌تئاتر و سالن موسیقی اجرای صحیح طراحی آکوستیک است. اهمیت بالای این طراحی سبب شده تا ابزارهای متنوعی نیز در این راستا طراحی و تولید شوند. استفاده‌ی نادرست از علم آکوستیک یا عدم بهره‌گیری از آن برای طراحی چنین فضاهایی می‌تواند مشکلات زیادی را با خود به همراه داشته باشد. در این مطلب با دانش طراحی‌های آکوستیک آشنا شده و در پایان به معرفی یکی از مجریان خوش‌نام در این زمینه می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
آکوستیک به چه معناست؟
به‌طور کلی آکوستیک علم بررسی پدیده‌های صوتی‌ست. دانشی که صوت و روش‌های انتقال آن را کنکاش می‌کند: چگونه می‌توان صدا را تقویت کرد، چگونه می‌توان از انتقال صدا جلوگیری کرد، چطور می‌توان صداهای اضافه را محدود کرد و همه‌ی مواردی از این دست در این شاخه از علم تجربی قرار می‌گیرند.
مهندسی آکوستیک نیز بر همین دانش استوار است. در این شاخه تأثیر صوت بر انواع اجسام، ویژگی‌های صدا و موسیقی، فیزیک صدا و کیفیت مواد و هم‌چنین روش‌های تقویت یا کنترل ارتعاشات صوتی بررسی می‌شوند.
در همین راستا شاخه‌ای در معماری به نام معماری آکوستیک وجود دارد. طراحی آکوستیک یکی از مهم‌ترین اصول طراحی سالن‌هایی مانند سالن سینما، سالن آمفی‌تئاتر، سالن‌های همایشی و ... محسوب می‌شود. در ادامه به صورت مفصل درباره‌ی اصول طراحی‌های آکوستیک صحبت می‌کنیم.
تاریخ طراحی آکوستیک
اگر بخواهیم در طول تاریخ سفر کنیم و ریشه‌ی طراحی آکوستیک در معماری ساختمان‌ها را دریابیم به گذشته‌های بسیار دور و حتی به یونان باستان می‌رسیم. زمانی که بشر مانند امروز از تکنولوژی‌های مختلف در جهت کنترل و تقویت صدا بهره نمی‌برد طراحی‌های آکوستیک نقشی حیاتی برای ساخت محیط‌های نمایشی را ایفا می‌کردند.
فردی را تصور کنید در سالیان دور و در شهری مانند رم زندگی می‌کند و قرار است برای گروهی دوهزار نفره سخنرانی کند به‌طوری که تمامی افراد بتوانند صحبت‌های او را به صورت واضح و بدون میکروفن (و ابزارهای صوتی مدرن) بشنوند. آیا با توجه به ظرفیت محدود صدایی انسان، این شخص می‌توانست از پس انجام چنین کاری بربیاید؟ قاعدتاً خیر، اینجاست که ارزش طراحی آکوستیک از همان سالیان دور بر همگان آشکار می‌شود.
شناخت صدا در طراحی آکوستیک
پیش از شناخت دانش طراحی آکوستیک باید صدا و ویژگی‌های آن را بشناسیم. هنگامی که در محیطی سرپوشیده مانند سالن نمایش منبعی صوتی شروع به پخش صدا می‌کند امواج صوتی در تمامی جهات پخش می‌شوند تا این‌که به اجسامی مانند دیوارها، ستون‌ها و ... برخورد می‌کنند. پس از برخورد بخشی از آن جذب سطح شده و بخشی دیگر از سطوح بازتاب می‌شوند. امواج اصلی و امواج بازتاب شده کم‌کم با یکدیگر برخورد کرده و تداخل ایجاد می‌کنند.
اگر شما در نقطه‌ای از این سالن قرار بگیرید و صداهایی را که به گوشتان می‌رسد بررسی کنید متوجه می‌شوید که صداهای شنیده‌شده از دو بخش تشکیل می‌شوند: بخشی که به صورت مستقیم از منبع صوتی به گوش شما رسیده و بخشی که پس از برخورد به سطوح داخلی سالن (بازتاب صوت اصلی) از طریق گوش‌های شما شنیده می‌شود. اگر فاصله‌ی بین منبع و دیواره‌ی محیط داخلی سالن زیاد باشد تأثیر کاملاً مشخصی از دریافت امواج بازتابیده حس می‌شود.
مطالعه بیشتر: درب های آکوستیک
هدف از طراحی آکوستیک چیست؟
برخورد موج‌های صوتی به دیوارها و سطوح دیگر و هم‌چنین عبور از مولکول‌های هوا موجب اصطکاک شده و انرژی صوتی به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند تا جایی که از بین برود. به همین دلیل بازتاب موج‌های صوتی به مشخصات فیزیکی خود سالن بستگی دارد. اما ایده‌آل موردنظر و هدف طراحی آکوستیک در چنین محیط‌هایی چیست؟
همه‌ی شنوندگان باید صدا را به صورت بهینه بشنوند و صداهای خارج از ساختمان و انواع نویزها نیز باید به‌طور کامل از بین بروند.
صداهای داخل محیط سالن نباید اختلالی در عملکرد اتاق‌های مجاور داشته باشد.
تمام افراد داخل سالن بتوانند صدای منبع صوتی (فرد سخنران، بازیگر و ...) را بدون هیچ‌گونه زحمتی و با وضوح کامل بشنوند.
افراد حاضر باید طوری صدا را بشنوند که احساس کنند در هاله‌ای صوتی و کاملاً نزدیک به منبع صوتی هستند و صدا را بلند و واضح می‌شنوند.
همه‌ی شنوندگان تمامی صداها را (برای نمونه صداهای انواع سازها در صحنه‌ی کنسرت) به صورت مجزا، واضح و با کیفیت می‌شنوند.
مطالعه بیشتر: دیوارکوب سالن
طراحی آکوستیک: طراحی اختصاصی
برای طراحی‌های آکوستیک تنها نوع معماری محیط مدنظر قرار نمی‌گیرد بلکه برای این کار از ابزارهای متنوع و مدرنی نیز بهره برده می‌شود. نوع طراحی آکوستیک برای سالن‌های مختلف به شکل‌های گوناگون اجرا می‌شود. نمی‌توان همان طراحی را که برای سالن موسیقی اجرا می‌شود برای سالن اجلاس نیز در نظر گرفت. به همین دلیل پیش از آغاز طرح آکوستیک باید هدف سالن و انتظارات شنوندگان را با دقت بررسی کرد.
اصول طراحی آکوستیک ساختمانی
در مبحث طراحی آکوستیک ساختمانی آنچه مدنظر است ایزوله کردن ساختمان از لحاظ صدا و ارتعاش‌های آن است. میزان این ایزولاسیون به نوع کاربری فضاهای داخلی ساختمان، تعداد اتاق‌ها، فاصله‌ی بین آنها و نوع رابطه‌ی آنها ارتباط دارد. می‌دانیم که امواج صوتی از طریق اجسام قابل انتقال هستند به همین دلیل برای انجام چنین طراحی باید میزان نویز زمینه را تعیین کرد.
تعیین شاخص نویز زمینه به ما کمک می‌کند تا نوع مصالح را برای ساختن ساختمان انتخاب کنیم. برای ایزوله کردن ارتعاشات باید در ابتدا مشخص شود که منبع صوتی ثابت است یا متحرک؛ زیرا این موضوع به ما کمک می‌کند تا نوع دمپرهایی را که باید در ساختمان استفاده شوند تعیین کنیم.
معماری آکوستیک
معماری آکوستیک به‌معنای بهبود بخشیدن به کیفیت صدا در دنیای معماری تعبیر شده و اساس آن بر شایستگی جریان صدا در بنا قرار داده شده است. به عبارتی هدف اصلی از اجرای این سبک معماری در کنار زیبایی و رعایت اصول فنی، اجرای بهترین شیوه معماری برای تامین صدای مطلوب و ممانعت از جابجایی صداهای ناخواسته در بناست.
بر این اساس مکان‌هایی با بیشترین استفاده کاربردی از کیفیت صدا نظیر آموزشگاه‌های موسیقی و کارگاه‌های ضبط و پخش از بیشترین کاربران این شیوه معماری به‌شمار می‌آیند.
در نوشتار پیش رو قصد داریم درباره معماری آکوستیک از تعریف تا موارد کاربرد گفتگو کنیم. هم‌چنین به معرفی برند پارس ویونا، مجری معماری آکوستیک می‌پردازیم.
با ما در مطالعه متن همراهی کنید.
معماری آکوستیک: از عایق‌بندی در برابر صدا
معماری و آکوستیک، به‌عنوان دو شاخه مجزا از علوم مطرح بوده و هر یک به‌نوبه خود ارزشمند و کاربردی هستند. دنیای وسیع و متنوع معماری به اصول زیباشناختی و تناسب سازه پرداخته و حوزه وسیعی از زیرشاخه‌های هنری و مهندسی را شامل می‌شود. آکوستیک نیز نقش مهمی در بهبود فضاها از نظر دریافت صدای بهینه و شیوه‌های رسیدن به فناوری حذف آلودگی‌های صوتی در محیط دارد.
اما هنگامی که از معماری آکوستیک سخن می‌گوییم، با شاخه‌ای جدید از علوم سروکار داریم که رویکرد اصلی آن، اجرای شیوه‌های معماری برای رسیدن به بنایی است که در آن کیفیت پخش و دریافت صدا تا حد امکان بهبود یافته و از صداهای مزاحم تصفیه شده باشد.
علم آکوستیک اصولا بر مبنای دو شاخه اصلی قرار دارد:
شاخه اول عایق‌بندی است که به کاهش صداهای مزاحم منجر شده و شاخه دوم شامل کیفیت بخشیدن به صدا به معنای ایجاد صدای بهتر است. از ترکیب این دو در معماری آکوستیک استفاده شده و فضایی متفاوت و برتر از سازه‌های معمولی ایجاد می‌شود. جایی که در آن نه‌تنها اصوات مزاحم وارد نمی‌شوند، بلکه کیفیت دریافت صداها نیز تا بالاترین درجه ممکن بهبود بخشیده شده است.
به این ترتیب می‌توان از یک سازه مدرن و مبتنی بر این شیوه معماری، انتظاری بیش از یک اتاق آکوستیک منفرد را داشت.
عایق‌بندی صدا
عایق‌بندی صدا که در اصطلاح علمی از آن با واژه آکوستیک یاد می‌کنیم شاخه‌ای از علوم دکوراتیو نیز به‌شمار می‌آید که در نمای داخلی و شرایط مورد نیاز کاربردهای زیادی دارد.
این مورد به‌ویژه به‌شکل فنی در سازه‌های هنری نظیر سینماها و سالن‌های تئاتر و نمایش مورد استفاده قرار می‌گیرد. استودیوهای ضبط موسیقی نیز از اصلی‌ترین کاربران عایق‌بندی و پوشش‌های آن هستند که سهم مهمی در معماری آکوستیک دارد. هم‌چنین آموزشگاه‌های موسیقی و مکان‌هایی که شنیده شدن واضح اصوات در آنها الزامیست از سیستم‌های عایق‌بندی دیوارها استفاده زیادی می‌کنند.
اما موضوع عایق‌های صدا در اینجا پایان نمی‌یابد. استفاده از معماری آکوستیک و کاربرد عایق‌های صوتی امروزه به بخشی از معماری مدرن در سایر سازه‌ها نیز تبدیل شده و آرامش را برای چنین فضاهایی به ارمغان آورده است. تا جایی که منازل و ساختمان‌های مشرف به خیابان‌های اصلی و پر سر و صدا نیز از این گزینه برای کسب آرامش و ایجاد محیطی دلنشین استفاده می‌کنند.
هم‌چنین مدارس و مراکز آموزشی بسیاری با استفاده از سیستم عایق‌بندی دیوارها، محیط را برای استفاده بهینه از فضای آموزشی کارآمد مهیا می‌کنند.
عایق بندی صدا در معماری آکوستیک
استفاده از عایق صوتی بخش مهمی از آکوستیک ساختمان را شکل داده و تاثیر به‌سزایی در فرم‌گیری فضاهای مصون از آلودگی صوتی دارد. این نوع عایق‌ها در نمونه‌های مختلف و متنوعی تولید شده و علاوه بر خواص آکوستیک و محدود کننده صدا، از زیبایی و نقش دکوراتیو قوی نیز برخوردارند. کاربردهای گوناگون محصولات عایق‌بندی صوتی به ایجاد نمونه‌های متنوعی از این محصولات منجر شده است.
برخی از این تولیدات در قالب پانل‌های عایق و با ابعاد مشخص و استاندارد تولید و عرضه می‌شوند. تنوع رنگ و بافت در این پانل‌های آکوستیک امکان کاربرد آنها را در بخش‌های مختلف ساختمان به اشکال متنوع پدید آورده و آنها را به بخشی از نمای دکوراسیون چنین فضاهایی تبدیل کرده است.
اندازه ضخامت دیوارها و نیز پانل‌های کاربردی به‌عنوان عایق در معماری آکوستیک بستگی مستقیم به میزان سر و صدای موجود و نزدیکی به منبع صدا داشته و بر اساس آن تعیین می‌شود. هم‌چنین وجود یا عدم وجود درزهای خالی در دیوار و حاشیه درب و پنجره‌ها عامل مهمی در کاهش صداهای مزاحم و اصولا پالایش امواج صوتی در هر ساختمان دارد.
امروزه نه‌تنها استفاده از پانل‌های عایق صوت، که کاربرد پنجره‌های دو یا سه جداره و درب‌های تخصصی نیز برای کاهش ورود صداهای ناخواسته در ساختمان‌ها از اصلی‌ترین شیوه‌ها در معماری آکوستیک به‌شمار می‌آیند.
استفاده از نمونه‌های مرغوب و اجرای موفق و حرفه‌ای عملیات آکوستیک ساختمان علاوه بر کاهش آلودگی صوتی و مسدود نمودن مسیرهای ورود صدای مزاحم به ساختمان، نقش مهمی نیز در عایق نمودن چنین فضاهایی در برابر سرما و گرما، رطوبت و گرد و غبار و آلودگی دارد. به این ترتیب می‌توان معماری آکوستیک را شیوه‌ای موفق برای مصون‌سازی ساختمان در برابر انواع آلودگی‌ها و عوامل مزاحم محیطی و طبیعی دانست.
اصول طراحی آکوستیک معماری
پس از آن‌که طراحی‌های آکوستیک ساختمانی انجام شد به بخش‌های داخلی ساختمان می‌پردازیم. زمانی که محیط‌های داخلی به‌طور جداگانه با دید آکوستیک طراحی می‌شوند به حوزه‌ی طراحی آکوستیک معماری ورود می‌کنیم. طراحی معماری آکوستیک به‌شدت به نوع کاربری محیط موردنظر بستگی دارد. اهمیت این موضوع به حدی است که حتی برای انواع موسیقی مانند موسیقی کلاسیک، پاپ، راک و ... نیز نوع معماری جداگانه‌ای را در نظر می‌گیریم.
اولین گام تعیین این موضوع است که صدای منبع صوتی از چه طریق و به چه میزان باید به مخاطبین منتقل شود؟ آیا باید صدا به صورت زنده منتقل شود یا باید تقویت شود؟ اگر قرار است صدا به صورت زنده به شنوندگان برسد طراحی آکوستیک سِن باید امواج صوتی را به بیرون پرتاب کند و کمترین میزان اتلاف انرژی را شاهد باشیم. در این گزینه نوع طراحی دیوارها و سقف سالن نیز تأثیر به‌سزایی دارند. پرتاب صدا کمک می‌کند تا صدا با کیفیت و شدت بالایی به افرادی که در انتهای سالن نشسته‌اند برسد.
ابزارهای مدرن، کمک به پیشرفت طراحی آکوستیک
با پیشرفت دانش بشر، در زمینه‌ی تولید مصالح ساختمانی نیز پیشرفتهای قابل توجهی را شاهد هستیم. گفتیم که طراحی‌های آکوستیک به نوع معماری سالن وابستگی مستقیمی دارد. اما گاهی تنها معماری داخلی نمی‌تواند پاسخگوی هدف مورد نظر باشد. امروزه ابزارهای پیشرفتهای نیز طراحی شده‌اند که در خدمت طراحی آکوستیک قرار دارند مانند انواع پنل‌های آکوستیک، عایق‌های صدایی، ایزولاتورها و مواردی از این دست.
اجرا و طراحی آکوستیک
در این مطلب بخش کوچکی از دنیای گسترده‌ی طراحی آکوستیک و اهمیت و نقش حیاتی آن را در سالن‌های گوناگون بیان کردیم. شاخصه‌هایی که باید برای این نوع از طراحی در نظر داشته باشید به حدی زیاد است که کوتاهی در هر یک از موارد آن موجب اتلاف هزینه و انرژی شما خواهد شد و حتی ممکن است نتیجه‌ی عکس بدهد.
از آن‌جایی که طراحی محیط‌های بزرگی مانند طراحی آکوستیک سالن سینما، آمفی‌تئاتر، سالن اجلاس، سالن موسیقی و ... نیازمند هزینه‌ی گزافی است توصیه می‌شود در این راستا حتماً از گروه‌های متخصص و مجرب کمک بگیرید. در انتخاب چنین گروهی باید به سابقه‌ی طراحی، اعتبار و خوش‌نام بودن در این زمینه و هم‌چنین نمونه کارهای انجام‌شده‌ی آن دقت داشته باشید و بهترین را انتخاب کنید. از طرفی باید دسترسی گروه را به مصالح و ابزار به‌روز و مدرن بررسی کنید.
طراحی آکوستیک و بهره‌گیری از متخصصان
توصیه‌ی ما به شما این است که پیش از هرگونه اقدامی در ابتدا با افراد مجربی مشورت کنید سپس اقدام به تهیه‌ی مصالح و تمهیدات موردنظر نمایید. چراکه اگر پس از اجرای طرح متوجه ایرادی شوید باید هزینه و زمان زیادی را برای برطرف کردن آن خرج کنید.
مراجعه به شرکت‌های نامعتبر یا بی‌تجربه نیز مشکلات خاص خود را دارد. افرادی که به دانش انواع طراحی‌های آکوستیک تسلط ندارند و برای بررسی فضای موردنظر تمامی شاخصه‌ها را از از نظر نمی‌گذرانند قادر به ارائه‌ی محیطی با آکوستیک مطلوب شما نخواهند بود. به همین دلیل انتخاب گروه اجرای طراحی آکوستیک اولین و پایه‌ای‌ترین قدم برای پیشبرد پروژه‌های شماست. با بهره‌گیری از چنین گروهی در هر بخش از مسیر می‌توانید به تجربه و تخصص آن تکیه کنید و پروژه‌ی خود را با کیفیت مطلوب و هزینه‌ی مناسب به پایان برسانید.
گروه پارس ویونا: متخصص در انواع طراحی آکوستیک
یکی از برندهای معتبر برای طراحی آکوستیک سالن‌ها و فضاهای گوناگون برند پارس ویونا است. این گروه با به‌کارگیری افراد کارکشته و متخصص هم‌چنین دسترسی به جدیدترین برندهای دنیا در زمینه‌ی تجهیزات طراحی‌های آکوستیک پیشتاز است. پارس ویونا تلاش می‌کند با نوآوری و طراحی‌های جذاب خود در راستای پیشرفت معماری و ارتقای محیط‌های فرهنگی حرفی برای گفتن داشته باشد.
مجموعه‌ی پارس ویونا با در اختیار داشتن مشاورین و مجریان زبردست و تجربه‌ی مؤثر برای مشاوره، اجرا و ساخت سالن‌ها و ارائه‌ی تجهیزات مرتبط با آن آماده‌ی خدمت‌رسانی به کارفرمایان گرامی است. در صورتی که هنوز ابهام یا پرسشی در رابطه با طراحی آکوستیک در ذهن دارید می‌توانید با مشاورین ما تماس بگیرید و از آنها مشاوره دریافت کنید.
