What is the design of a theater hall?

واضح است که طراحی یک سالن تئاتر خوب، بسیار فراتر از طراحی خطوط دید و آکوستیک می باشد. در این جا خلاصه ای از آنچه برای طراحی یک سالن تئاتر خوب ضروری است را در چهار اصل مقدماتی آورده ایم.

تماشاچیان باید احساس کنند که در ارتباط نزدیکی با یکدیگر و با اجراکنندگان هستند. بنابراین ابعاد و تناسبات مهم است. تئاتر های کوچکتر با صندلی های کمتر تقریباً همیشه در برقراری ارتباط بین تماشاگران و اجراکنندگان ، بهتر عمل می کنند. اما صندلی ها چقدر باید به هم نزدیک باشند؟ به اندازه ای که فضای کافی جهت راحتی و امنیت تماشاچیان ایجاد نماید و از طرفی هیچ فضای پرتی به وجود نیاید. همچنین تماشاچیان باید در نزدیک ترین فاصله ممکن نسبت به نمایش قرار بگیرند.

طراحی فضای نشستن و در نظر گرفتن خطوط دید مناسب باید به نحوی باشد که تماشاچیان ، اجراکنندگان نمایش را احاطه کنند. در یک طرح خوب تماشاچیان در جایی استقرار دارند که بتوانند از نزدیک با نمایش ارتباط برقرار کنند و همچنین بتوانند واکنش یکدیگر را نسبت به اجرا ببینند.

سالن همایش باید به مقیاسی باشد که اجرای نمایش را تسهیل و تقویت کند. هر اجرایی، اجرا کننده ای دارد. تمامی جزئیات در طراحی سالن های همایش باید اجرا کننده را پشتیبانی کند. (نه اینکه او را تضعیف و محدود نماید.)

معماری فضا باید احساس هیجان و در جمع بودن را در حضار تقویت کند. گاهی تماشاچیان در فضاهایی با پرداخت تیره، صندلی هایی که از فضای اطرافشان متمایز نیستند و سقف های بلند بدون نورپردازی که ناخوشایند و گاهاً افسرده کننده هستند، قرار می گیرند. استفاده از رنگ های غنی و متمایز کردن فضای نشستن تماشاچیان از فضاهای دیگر، تجربه بسیار متفاوتی را برای حضار ایجاد می کند و فضایی پرانرژی ایجاد می نماید که تماشاچیان را ترغیب می کند که به نمایش واکنش نشان دهند.

طراحی یک سالن تئاتر یک مطالعه مادام العمر می باشد و این چهار اصل تنها معرفی مختصری در این باره بود.

<br> <br>

مشاوره طراحی یک سالن تئاتر ، متضمن چه وظایفی است؟

دشواری کار یک مشاور طراحی تئاتر طبیعتاً به کارفرمایی که برایش کار می کند و نوع پروژه ای که بر روی آن فعالیت دارد بستگی دارد. اما اهم وظایف یک مهندس مشاور را میبایست در نوشتن یک سناریو برای عملکرد سالن ، هماهنگی و جلسات با معمار ارشد مجموعه و مهندسان پروژه، طراحی فضای استقرار تماشاچیان و سن با رعایت و بررسی تمامی ضوابط و استانداردهای موجود ، طراحی سیستمهای ماشینری سن ، طراحی آکوستیکی سالن ، طراحی سیستمهای الکتروآکوستیکی و نور اختصاصی سن ، طراحی داخلی سالن مبتنی بر مطالعات آکوستیک و استانداردهای معماری داخلی، طراحی نورپردازی روشنایی عمومی و تزئینی و بررسی هزاران نقشه مربوط به ساختمان تئاتر و بازدید از سایت به منظور بررسی کار پیمانکاران می باشد. تمامی این کارها یک کار پرمشغله ، با فعالیت های گوناگون و متنوع را می طلبد. اما با این توصیفات هنوز به درکی از نقش یک مشاور در پروژه نزدیک نشده ایم.

<br> <br>

برای درک بهتر تصور کنید که مهندس مشاور فردی است با سه قالب مجزا : وکیل، مترجم و مربی.

وقتی در قالب وکالت فرو میرود، به این فکر می کند که کارفرما سعی در بدست آوردن چه چیزی دارد و همچنین کاربران فضا( شامل اجرا کنندگان، عوامل صحنه، بلیط فروش ها، پرسنل مجموعه، تماشاچیان و هرکسی که به نحوی از ساختمان استفاده می کند) ، چه نیاز هایی دارند. او باید این نیاز ها را از زمان افتتاح ساختمان ، تا 20 سال بعد از آن نیز در نظر بگیرد. او خودش میبایست در حیطه تئاتر کار کرده باشد یا حداقل با اصول اولیه آن آشنا باشد . نیز بداند سالن های تئاتر برای اینکه ایمن و کارآمد باشند به چه چیزهایی نیازمندند. بنابراین قادر است هر تصمیمی را در طول طراحی پلان ها و سازه با پرسیدن این سؤال که "چگونه برای افرادی که از بنا استفاده می کنند کار می کند؟" بررسی نماید.

مشاور طراحی تئاتر وقتی در قالب یک مترجم فرو میرود، یک زبانشناس است. او باید به زبان تئاتر، معماری ، سازه ، آکوستیک ، الکتروآکوستیک ، تاسیسات مکانیکی و الکتریکال صحبت کند. او گاهی مترجم زبان فنی هر یک از این رشته هاست و مهم تر از آن، او نیاز های هنرمندان بازیگر ، نوازنده و دنیای طراحی و ساخت دکورهای تئاتری را درک می کند. او می تواند به هنرمند کمک کند تا در زمان مناسب و با کلمات درست نیازهایش را با طراحان ساختمان و کارفرما در میان بگذارد. مهندس مشاور کمک می کند که طراحان و سازندگان، تأثیر هنرمند برساختمان تئاتر و همچنین نیازهای او را درک کنند.

در موقعیت یک مشاور به عنوان واسطه، او ممکن است نقشی در قالب یک مربی یا راهنما را ایفا کند. او از معدود افراد در یک پروژه است که نسبت به مطالعات مربوط به تئاتر و روند طراحی و اجرای آن آگاهی کامل دارد. مشاور ، اطلاعات کاربردی مربوط به عملکرد و استفاده هایی که از تئاتر می شود را با تیم معماری و سازه در میان می گذارد. از آنجاییکه این تیمها ممکن است هر روز با این نوع از معماری (تئاتر) سروکار نداشته باشند و همینطور ساخت چنین پروژه ای ممکن است تنها یکبار در زندگی کارفرما و کاربران پروژه اتفاق بیافتد، مشاور در طول پیچیدگی های روند طراحی و ساخت پروژه آن ها را راهنمایی می کند.

اما در شرایط عملی مهندس مشاور به چه میزانی وظیفه خود را به عنوان وکیل، مترجم و راهنما ایفا می کند؟ مشاور علاوه بر اینکه منبعی از اطلاعات حاصل از ترکیب تجربیاتش در حیطه تئاتر، طراحی و سازه را ارائه می دهد وظایف دیگری نیز دارد.

از جمله:

<br>

• مطالعات امکان سنجی .

• برنامه ریزی فیزیکی برای تعیین نوع، اندازه و کمیت فضاهای مورد نیاز .

• مطالعات مربوط به خطوط دید و طراحی ساختمان شامل شکل، اندازه و روابط همجواری سالن همایش، صحنه، جلو و عقب سالن .

• طراحی و مشخصات تجهیزات مربوط به تئاتر، صندلی ها و سازه کف صحنه .

• بررسی و کنترل کیفیت نقشه های معماری و سازه و وندور لیستهای اجرایی .

• نظارت بر ساخت به منظور ارزیابی انطباق با نقشه های اصلی .

بنابراین کار مشاور تئاتر در سایه روند ساخت، ارتقای روابط و تفاهم میان طراحان، سازندگان و کاربران ساختمان پیشرفت می کند. او درباره تئاتر و چگونگی عملکرد آن آگاهی دارد همانطور که از پیچیدگی های روند ساخت پروژه مطلع است. در نهایت مهندس مشاور در صدد این است که بهترین سالن تئاتر ممکن ساخته شود. او از تجربه و موقعیت خود به عنوان واسط استفاده می کند تا همه به این هدف دست یابند.

<br> <br>

طراحی سالن تئاتر :

(Based On : BUILDINGS FOR THE PERFORMING ARTS:A design and development – Author: Ian Appleton – Publication : Architectural Press – second edition – 2008)

سالن تئاتر اتاقی نسبتاً بزرگ است که حضار روی ردیفهای صندلی استقرار یافته به سمت سن می نشینند و اجرای برنامه ای ( موسیقی ، تئاتر ، سخنرانی و ... ) را می بینند و می شنوند . بنابراین کلیت عوامل تشکیل دهنده سالن عبارتند از فضای سالن اصلی و سن یا سکو . ( سکو یاPlatform به محلی گفته می شود که معمولاً یا نوازندگان موسیقی بصورت تکی ، چندتایی یا ارکسر روی آن قرار گرفته و به اجرای برنامه می پردازند یا در اجرای تئاترهایی خاص مورد اسفاده قرار میگیرد . تفاوت آن با سن این است که اولا بصورت متحرک یا پرتابل طراحی میشود ، ثانیاً می تواند در مرکز سالن نیز قرار گیرد و ثالثاً می تواند به صورت کامل جمع شده و تبدیل به سطحی صاف گردد ). مهمترین عواملی که در طراحی یک سالن می بایست مدنظر قرار گیرد به شرح ذیل است :

<br> <br>

- طراحی سن یا سکو :

o نوع و ابعاد برنامه اجرا شده بر روی آن .

o نحوه قرارگیری و ارتباط سالن با آن .

<br>

- چند منظوره بودن عملکرد های اجرا شده شامل :

- قابلیت تغییر سن یا سکو برای اجرای یک عملکرد غالب تئاتری .

- عدم تغییر کالبدی سن ولی اجرای برنامه های متفاوت عملکردی بر روی آن مانند تئاترهای موزیکال .

- قابلیت تغییر سن یا سکو همراه با اجرای برنامه های متفاوت عملکردی بر روی آن مانند اپرا .

- سن های چند شکلی ( بوسیله تعبیه ماشینری در زیر آن ، ارتفاع و شکل سن متفاوت خواهد بود ).

- عدم وجود سن و یا سن های تخت . ( درنوع خاصی از سالنهای تئاتر که به نام جعبه سیاه یا Black Box مشهورند ، عملاً سن به عنوان سطحی بالا تر از ارتفاع سالن وجود ندارد . بلکه بازیگران بر روی سطحی هم سطح با ارتفاع جلویی سالن به اجرای برنامه می پردازند . چنین عملکردی در سالنهای تمرینی کوچک که به نام پلاتو مشهورند نیز برقرار میباشد . )

<br> <br>

-طراحی کالبد سالن :

- خطوط مشخص کننده محدوده ای که به لحاظ بصری و صوتی اجرای برنامه برای حضار دارای وضوح است . (Aural and Visual Limitation lines )

- ایجاد اختلاف در سطوح استقرار صندلی ها .

- طراحی آکوستیکی سالن .

- طراحی عایقهای صوتی در دیواره ها و سقف جهت عدم نفوذ نوفه خارجی .

- تمهیدات آکوستیکی برای کنترل نوفه داخلی سالن .

- چیدمان صندلی ها بر اساس اختلاف سطوح .

- طراحی دربهای خروجی .

- طراحی راهروهای ارتباطی میان صندلیها.

- طراحی مکانهای مناسب برای رفت و آمد یا استقرار معلولین و ویلچر .

- طراحی خروجی اضطراری برای معلولین با ویلچر .

- طراحی مکانی برای صدا برداری ، ضبط و ارسال تصاویر و صدا در داخل سالن .

- اتخاذ طراحی مناسب برای عدم به هم خوردن نظم سالن هنگامی که افرادی دیر به اجرای برنامه رسیده اند .

- طراحی مکانهایی مناسب برای استقرار کسانی که راهنمای مراجعین به داخل سالن هستند .

- چک کردن زوایای دید صحیح حضار نسبت به سن .

- نحوه ایستادن افراد در کنسرت های پاپ یا راک یا تئاترهای تفننی یا افکتیو . ( معمولاً در چنین سالنهایی قسمت عمده ای از جلوی سن را بدون صندلی و با سطحی صاف طراحی می کنند که حضار ایستاده به تماشای اجرای برنامه بپردازند ) .

- طراحی مناسب برای اجراهایی که حالت رسمی ندارند . ( معمولاً در تئاترهای تفننی یا افکتیو بدلیل جنب و جوش زیاد حضار ، می بایست مسیر های ارتباطی ، فاصله بین صندلی ها و فاصله ردیف اول صندلی با سن طوری طراحی شود که رفت و آمد تماشاگران ، جنب و جوش آنها و رفتن آنها به سمت سن یا خروج از محل اجرای نمایش ، مشکلی از بابت ازدحام بوجود نیاورد ) .

- طراحی تاسیسات مکانیکی به همراه تهویه مطبوع مناسب برای سالن .

- طراحی مناسب نورپردازی عمومی و تخصصی ( منظور از نورپردازی عمومی ، روشنایی کلی سالن بوسیله چراغهای سقفی یا نورهای مخفی و نورپردازی تخصصی ، روشنایی سن بوسیله پروژکتور های مختلف است که جزو ملزومات صوتی و تصویری به شمار می آیند ) .

- طراحی اتاق کنترل نور و صدا .

- طراحی سیستم اعلام و اطفای حریق در سالن .

- طراحی مناسب مسیرهای تردد روی سقف کاذب ( ایجاد Walkway برروی نوار خطوط نوری و تاسیسات مکانیکی جهت تعمیر و نگهداری آنها ) .

- طراحی سازه مناسب برای سقف و کالبد سالن . ( انتخاب نوع سازه به دلیل عدم انتشار لرزه ، عدم انتقال صدای محیط بیرون به داخل سالن ، محاسبه صحیح میزان بار وارده به سقف سالن با احتساب بار مرده سقف کاذب و مسیر های ترددی(Walkways ) و مقاومت اصولی در برابر زلزله ) .

- طراحی عملکرد غالب برای سالن به عنوان مهمترین عامل طراحی سالن .

- طراحی کاراکتر برای سالن ( منظور از طراحی کارکتر ، دادن هویتی خاص به سالن با در نظر گرفتن طراحی منحصر به فرد توسط طراح می باشد ) .

- ارتباط میان سالن و سن بوسیله پله ، رمپ یا پله های متحرک .

- ارتباط میان دربهای خروجی سالن با راهرو های ارتباطی بیرون سالن ( معمولاً به دلیل اینکه دربهای خروجی سالن به علت تبعیت از گرادینهای سالن روی سطوح مختلف ارتفاعی قرار می گیرند ، حل کردن این اختلاف سطح در راهروهای خروجی بیرون سالن بسیار مهم است ) .

(بر مبنای تعاریف انجمن American Society of Theatre Consultant – ASTC )

 اصول کف ‌سازی آمفی‌ تئاتر

سالن آمفی ‌تئاتر از مکان‌های پرتردد است که کف‌سازی آن اهمیت زیادی دارد. در سالن آمفی تئاتر نباید هیچ صدای مزاحمی وجود داشته باشد که تمرکز حاضرین در سالن را به هم بزند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم در این مطلب شما را با اصول کف سازی آمفی تئاتر آشنا کنیم و مناسب‌ترین کفپوش را به شما معرفی کنیم.

کف سازی آمفی تئاتر چیست؟

وقتی صحبت از کف سازی سالن است، منظور تجهیز کف سالن با زیر ساز و کفپوش مناسب است. زیرسازی مربوط به سازه ساختمان است و با هدف ایجاد استحکام برای کفپوش مناسب تهیه می‌شود. همچنین اگر زیر سازی با مصالح مناسب و مرغوب انجام نشده باشد، امکان نفوذ رطوبت و آسیب به کفپوش وجود دارد.

ویژگی‌های کف سازی آمفی تئاتر

رعایت استانداردهای لازم در انتخاب کفپوش مناسب، باعث می‌شود، سالن در بازه زمانی طولانی کاربری داشته باشد و رضایت حاضرین در سالن جلب شود. طراح موفق و حرفه‌ای با اصول کف سازی آمفی تئاتر آشنایی دارد و آن‌ها را رعایت می‌کند. موارد زیر مهم‌ترین نکاتی است که در انتخاب کفپوش باید مورد توجه قرار بگیرد.

کفپوش عایق صوت

اولین ویژگی مهمی که در کف سازی آمفی تئاتر باید به آن توجه شود این است که کفپوشی انتخاب شود که عایق مناسبی برای صوت باشد. زیرا رفت و آمد زیاد در سالن باعث تولید سر و صدا می‌شود. به طور مثال  کفپوش‌های سنگی و سرامیکی هنگام راه رفتن صدایی تولید می‌کنند، در حالی که اگر برای کف سازی سالن از موکت استفاده شود، صدای قد‌م‌ها شنیده نمی‌شود. بهتر است بدانید آکوستیک بودن سالن آمفی تئاتر ویژگی مهمی است؛ به همین دلیل علاوه بر کف سازی مناسب، انتخاب دیوار پوش هم اهمیت دارد.   

زیبایی کفپوش سالن

زیبایی ظاهری کفپوشی که در سالن آمفی‌تئاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، در انتخاب آن تاثیر گذار است. زیرا سالن باید شیک و مدرن جلوه کند. انتخاب کفپوش با ظاهر نامناسب به عنون نقطه ضعف کار طراحی سالن تلقی می‌شود.
به طور مثال موزاییک یکی از کفپوش های پرکاربرد است که در مکان‌های مختلف نصب می‌شود. موزاییک ارزان قیمت است و ماندگاری زیادی دارد، اما به دلیل اینکه ظاهری شکیل ندارد و راه رفتن روی آن سر و صدا دارد، در سالن آمفی تئاتر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

کفپوش عایق حرارتی و سرما  

طراح آمفی تئاتر برای کسب رضایت حداکثری حاضرین در سالن، باید به عایق بودن کف در برابر حرارت و سرما هم توجه کند. با توجه به اینکه هزینه گرمایش و سرمایش آمفی تئاتر زیاد است، لازم است از اتلاف انرژی در سالن جلوگیری شود.
یکی از مواردی که باعث می‌شود انرژی گرمایشی یا سرمایشی در سالن هدر نرود، کف سازی آمفی تئاتر است. زیرا همان‌طور که از درز درب و پنجره یا دیوارها انرژی هدر می‌رود، از کف سالن آمفی تئاتر هم انرژی هدر می‌رود.

مقاومت و ماندگاری بالای کفپوش

برای کف سازی آمفی تئاتر لازم است به ماندگاری و مقاومت کفپوشی که در سالن استفاده می‌شود هم توجه کنیم. قاعدتا برای کارفرما خوشایند نیست مدتی کوتاه بعد از کف سازی آمفی تئاتر مجبور شود آن را تعمیر یا تعویض کند و بابت آن هزینه مضاعفی پرداخت کند. کفپوشی که برای سالن انتخاب می‌شود باید در برابر رفت و آمدهای مکرر، ضربه و رطوبت مقاوم باشد.  
به جز مواردی که بیان کردیم در انتخاب کفپوش باید به مقاومت آن در برابر آتش‌سوزی هم توجه داشته باشیم. زیرا بروز آتش‌سوزی در سالن و عدم استفاده از کفپوش مناسب، منجر به خسارت مالی زیادی می‌شود.

قابلیت شستشوی کفپوش

نکته مهم دیگری که در کف سازی آمفی تئاتر باید به آن توجه شود این است که کفپوش باید قابلیت شستشو و تمیز کردن داشته باشد. نظافت سالن مطابق با برنامه زمانی منظم، در زیبایی ظاهری آن تاثیر دارد، از طرف دیگر موجب ایجاد جلوه بهتری از سالن در ذهن حاضرین در سالن می‌شود.
به طور مثال کف سازی آمفی تئاتر با کف کاذب گالوانیزه گزینه مناسبی است. زیرا ورق گالوانیزه نسبت به مصالح دیگر سبک و ظریف هستند و نیازی به زیر ساخت‌های دیگر نظیر فولاد یا آلومینیوم ندارند. حتی استفاده از ورق گالوانیزه از نظر اینکه نیازی به روکش ندارند هم مناسب است. البته با توجه به اینکه جنس این ورق‌ها استیل است، در صورت تمایل می‌توان هر نوع روکشی را هم روی آن اجرا کرد.  

هزینه نگهداری پایین کفپوش  

مصالحی که برای کف سازی آمفی تئاتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید هزینه نگهداری پایین داشته باشند تا استفاده از آن به‌صرفه باشد. با توجه به اینکه در سالن آمفی تئاتر رفت و آمدهای مکرری صورت می‌گیرد، تعمیر یا بازسازی پرهزینه مشکلاتی را ایجاد می‌کند.

قیمت کف سازی آمفی تئاتر

 تجهیز سالن آمفی تئاتر کار ساده‌ای نیست و نیاز به صرف زمان و هزینه دارد. در سالن آمفی‌تئاتر باید اصول و قواعد خاصی رعایت شود تا هزینه صرف شده برای تجهیز سالن هدر نرود. با توجه به تاثیری که کف سازی در زیبایی سالن و رضایت حاضرین دارد، سوال اغلب کارفرمایان این است هزینه کف سازی آمفی تئاتر چقدر است و چه میزان بودجه‌ای را باید به آن اختصاص دهند.
واقعیت این است که هزینه کف سازی آمفی تئاتر بستگی به نوع مصالح مورد استفاده و ابعاد سالن دارد. هر چقدر مساحت سالن بزرگتر باشد و مرغوبیت مصالح بیشتر باشد، هزینه تجهیز سالن آمفی تئاتر هم بیشتر می‌شود.

کف سازی آمفی تئاتر از کارهای تخصصی است که نیازمند تجربه و مهارت است و هر فردی از عهده انجام آن بر نمی‌آید. در این مطلب سعی کردیم راهنمای کاملی درباره اصول کف سازی در سالن آمفی تئاتر در اختیار شما قرار دهیم تا اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشید. امیدواریم این اطلاعات در انتخاب کفپوش مناسب به شما کمک کند.
شرکت پارس ویونا در زمینه طراحی، مشاوره و اجرای دکوراسیون داخلی سالن سینما، سالن همایش و سالن آمفی تئاتر فعالیت دارد. همچنین اقدامات ضروری برای آکوستیک کردن سالن و استفاده از تجهیزات صوتی و تصویری را نیز انجام می‌دهد. مزیت بهره‌مندی از خدمات این مجموعه این است که تعرفه‌های مناسبی برای خدمات تعیین می‌کند و در کوتاه‌ترین زمان سفارشات را آماده می‌کند.